Als je eenmaal binnen het terrein van het Universitair Ziekenhuis Pitié-Salpêtrière (CHU), midden in Parijs, bent, moet je een paar zijwegen nemen voordat je bij een modern gebouw van verschillende verdiepingen aankomt, helemaal van glas en transparant . Welkom in het Institut du Cerveau (Herseninstituut of Paris Brain Institute), een topkwaliteit wetenschappelijk en medisch onderzoeksinstituut, dat in 2010 in Parijs is opgericht en dat zich richt op de studie van het brein en het ruggenmerg. De beste onderzoekers uit alle lagen van de samenleving en alle landen ter wereld verrichten daar baanbrekend neurowetenschappelijk onderzoek.

Ontmoeting met Dafni Hadjieconomou, verantwoordelijk voor het team «Gut Sense Lab» en Bassem Hassan, directeur onderzoek van Inserm en verantwoordelijk voor het team «Ontwikkeling van de Hersens».

Dafni Hadjieconomou, van de hersens tot de ingewanden

Levensloop

Ik ben opgegroeid tussen Griekenland en Cyprus, ik heb aan de universiteit moleculaire biologie en genetica gestudeerd. Toen ik neurowetenschappen ontdekte, en speciaal alles wat met het functioneren van de hersenen te maken had, was ik als door de bliksem getroffen! Ik ben naar Londen vertrokken om mijn studie voort te zetten en daar ben ik begonnen met het werken aan de genetica van vliegen. Aan het einde van mijn doctoraal ging ik me interesseren voor het zenuwstelsel van het darmkanaal en met name voor de communicatie tussen hersenen en darmen.

Sinds september 2023

Ik kwam bij het Institut du Cerveau in september 2023 als teamleider van het «Gut Sense Lab». Iets unieks van het Institut du Cerveau is de combinatie van fundamenteel en klinisch onderzoek waardoor we ons onderzoek kunnen confronteren met de vragen van onze collega’s, artsen, en zo een grote stap vooruit kunnen zetten. Het is ook een plek waar we veel vrijheid genieten om ons onderzoek uit te voeren en dat is van heel groot belang.

Leven in Parijs

Ik houd veel van Parijs en ik ben erg blij dat ik hier kan werken en wonen, hoewel een plek vinden voor een gezin nog steeds een klein probleem is. Op administratief gebied is het niet altijd eenvoudig om je weg te vinden, maar het wordt uiteindelijk altijd opgelost. Wanneer je jonge kinderen hebt en je in Londen hebt gewoond, zoals ik, zie je dat Parijs een zeer aangename en betaalbare kwaliteit van leven biedt. In Londen is kinderopvang erg duur en dat dwingt een van de twee ouders - vaak de vrouw - en thuis te blijven en zich om de kinderen te bekommeren. Hier in Frankrijk is er een evenwicht tussen werk en gezinsleven, dat is veel bevredigender.

Onderzoekswerk

Op het Instituut werk ik op het gebied van neuronen in het darmkanaal, moleculair gezien, vanaf fruitvliegjes. Bij hen kan je het effect bestuderen van een enkel gen, in een enkele neuron, op een nauwkeurig moment in het leven van de insect. Het onderzoek van het team richt zich vooral op de wijze waarop onze keuzes in het leven intrinsiek verband houden met deze communicatie tussen de darm en de hersenen. Er bestaan al studies over vliegen die aantonen dat fysieke oefening goed voor ze is maar niemand weet echt hoe zich dat manifesteert op moleculair niveau. Andersom willen we, in het geval van een voedingspatroon rijk aan suikers die voor overgewicht zorgen bij het dier, identificeren welke soorten cellen, in de hersenen of in de darmen, bij dit fenomeen betrokken zijn. Ons doel is om de fundamentele mechanismen te identificeren die door neuronen in de darm worden gebruikt om de stofwisseling te reguleren of, omgekeerd, het ontstaan van ziekten te stimuleren..

Bassem Hassan, onderzoek en diversiteit

Levensloop

Ik ben geboren in Duitsland en toen ik kind was zijn mijn ouders teruggegaan naar Libanon, hun geboorteland. Het jaar daarop brak in het land de burgeroorlog uit. Na mijn eindexamen ben ik gaan studeren in de Verenigde Staten waar ik meer dan tien jaar ben gebleven om mijn doctoraal en post-doctoraal te doen. Daarna heb ik vijftien jaar in België doorgebracht, bij het VIB Center for the Biology of Disease in Leuven. Ik heb me altijd beziggehouden met het zenuwstelsel in het algemeen en met de hersenen in het bijzonder. In 2016 kreeg ik de kans om hier te komen werken, waar ik een team onderzoekers gericht op de ontwikkeling van de hersenen aanstuur. Vijf jaar lang ben ik ook wetenschappelijk directeur geweest en directeur van technologische platformen.

Internationale dimensie

Het instituut had vanaf het begin de ambitie om een centrum van wereldfaam te worden en dat beviel me meteen ! De progressie die we sindsdien hebben geboekt is daar het bewijs van: we hebben nu meer dan 600 medewerkers, 45 verschillende nationaliteiten en 27 onderzoeksteams Deze internationale dimensie en die diversiteit zijn volgens mij cruciaal om de top te bereiken in een milieu als het onze: als je in het buitenland opgeleide onderzoekers uit verschillende achtergronden aanstelt, weet je dat ze anders zullen denken, andere overwegingen hebben, hun studenten op een andere manier zullen begeleiden en ervoor zorgen dat andere onderzoekers zich bij hen willen aansluiten. En dat maakt een enorm verschil ! Een afgesloten omgeving raakt ten slotte onvermijdelijk in zichzelf gekeerd en kan na verloop van tijd geen nieuwe ideeën meer voortbrengen. Met verschillende inzichten en teams, daarentegen, heb je veel meer kans om nieuwe ontdekkingen te doen en het denkproces verder te stimuleren.

Dat onbekende brein

Het instituut streeft er naar, door patiënten, artsen, onderzoekers en ingenieurs op dezelfde plek samen te brengen, zo snel mogelijk behandelingen voor aandoeningen van het zenuwstelsel te ontwikkelen. Er is voor ons nog een hoop te leren over de werking ervan en de pathologieën, die vandaag de dag een enorm probleem voor de volksgezondheid vormen: de ziekten van Alzheimer en Parkinson, multiple sclerose, depressie, epilepsie, de ziekte van Charcot,enz. Om al deze ziektes beter te begrijpen, is het voor ons noodzakelijk het brein vanuit alle hoeken te onderzoeken. En wij van het Institut du Cerveau hebben het grote geluk dat we elke dag weer nieuwe vragen kunnen stellen.

Leven in Parijs

Ik ben een grote fan van Parijs ! Ik vind deze stad schitterend, ik loop heel graag langs de Seine en door de straten, verken graag al die buurten waar je altijd een hele goede bakker hebt, een karakteristiek winkeltje, een geweldige slager of kaaswinkel. Cultuur is in deze stad overal aanwezig en wel op een toegankelijke manier. Er zijn theaterstukken die al jaren gespeeld worden en die je alleen maar hier kan zien ! Zelfs in New York zie je dat niet !

 

© institut-ICM_72dpi_1920